Ξεπέρασε τους 40°C η θερμοκρασία στη δυτική και νότια ηπειρωτική χώρα τη Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023, 21:00

Σε 8 μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr στη Δυτική και Νότια Ελλάδα η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40°C, φτάνοντας τους 41.1°C στον Πύργο Ηλείας. Τα επίπεδα δυσφορίας στη Δυτική Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα υψηλά, με τον δείκτη θερμότητας να ξεπερνά τους 50°C (53.2°C στην Αμφιλοχία). Ο δείκτης θερμότητας (heat index) αποτελεί ένα μέτρο του κατά πόσο η θερμοκρασία του αέρα σε συνδυασμό με τα ποσοστά σχετικής υγρασίας επηρεάζουν στην αίσθηση άνεσης ή δυσφορίας του πληθυσμού, καθώς και τις συνέπειες που μπορεί να υποστεί ο ανθρώπινος οργανισμός. Διαβάστε περισσότερα εδώ. 

Στην ανατολική ηπειρωτική χώρα, στα νησιά του Κεντρικού και Νότιου Αιγαίου, και στην Κρήτη, η θερμοκρασία υποχώρησε υπό την επίδραση ισχυρών βορείων ανέμων στο Αιγαίο Πέλαγος, και δεν ξεπέρασε τους 33°C στις Κυκλάδες. Στον ένθετο πίνακα του χάρτη που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί όπου καταγράφηκαν οι υψηλότερες θερμοκρασίες της ημέρας.

Πρόγνωση έντασης ριπών ανέμων στις πυρκαγιές της Αττικής και Βοιωτίας - απόγευμα Δευτέρας 17.07.2023

Σύνταξη ανακοίνωσης: Στ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023, 18:00

Σταδιακή εξασθένηση παρουσιάζουν οι άνεμοι στα πύρινα μέτωπα της Αττικής, της Κορινθίας, και Βοιωτίας το απόγευμα της Δευτέρας 17/07, σύμφωνα με τις καταγραφές των μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Η μέση ένταση των ανέμων στις 18:00 φτάνει τα 4-5 μποφόρ, με ριπές έως 50 km/h και τοπικά έως 60 km/h στον μετεωρολογικό σταθμό της Κερατέας. 

Για το διάστημα 18:00 - 21:00, το προγνωστικό μοντέλο υψηλής ανάλυσης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr προβλέπει μικρή περαιτέρω πτώση της έντασης των ανέμων. Ο χάρτης παρουσιάζει τις μέγιστες ριπές ανέμου σε km/h που προβλέπονται μεταξύ 18:00 - 21:00 (Η κλίμακα μποφόρ χρησιμοποιείται για τη μέση ένταση του ανέμου και όχι για τις ριπές). Οι ριπές ανέμων από βόρειες διευθύνσεις στην περιοχή της Νότιας Αττικής στη μεγάλη δασική πυρκαγιά του Κουβαρά προβλέπονται να μην ξεπεράσουν τα 60 km/h, ενώ αρκετά πιο ασθενείς θα είναι οι άνεμοι στις πυρκαγιές της Κορινθίας στο Λουτράκι, και της Βοιωτίας στο Καπαρέλλι. 

Πάνω από 200 km μεταφέρθηκε ο καπνός από την πυρκαγιά στον Κουβαρά (Αττική) - 17.07.2023

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Σ. Καραγιαννίδης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023, 17:00

Οπτική δορυφορική εικόνα που έλαβε και επεξεργάστηκε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) από τον Ευρωπαϊκό δορυφόρο METEOSAT-11 δείχνει τον καπνό από τη δασική πυρκαγιά στο Νέο Κουβαρά Ανατολικής Αττικής να έχει μεταφερθεί από τους ισχυρούς ΒΑ ανέμους τουλάχιστον 220 km νότια, πάνω από το τη θάλασσα των Κυθήρων, το απόγευμα (16:45) της Δευτέρας 17.07.2023 (Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Δορυφορική εικόνα του καπνού από τη δασική πυρκαγιά στο Νέο Κουβαρά (Αττική) το απόγευμα (16:45) της Δευτέρας 17.07.2023.

Νωρίτερα το μεσημέρι (Δευτέρα 17.07.2023, 14:15), ο πολικής τροχιάς δορυφόρος Aqua (NASA) συνέλαβε επίσης την εντυπωσιακή διασπορά του πυκνού καπνού πάνω από τον Αργοσαρωνικό, ανατολικά της Ύδρας (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Δορυφορική εικόνα του καπνού από τη δασική πυρκαγιά στο Νέο Κουβαρά (Αττική) το μεσημέρι (14:15) της Δευτέρας 17.07.2023.

 

Πυρομετεωρολογική ενημέρωση: Πυρκαγιά Κουβαρά (Αττική) - 17.07.2023

Σύνταξη δελτίου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023, 13:30

Σχετικά με την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε νωρίτερα σήμερα στην περιοχή του Νέου Κουβαρά στην Ανατολική Αττική, η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ενημερώνει: 

- Με βάση το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, στην ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς πνέουν αυτή την ώρα (17.07.2023, 13:00) BA άνεμοι στα 5-6 μποφόρ, με ριπές που ξεπερνούν τα 50 km/h. Η θερμοκρασία είναι στους 33 - 34 oC, ενώ η ευφλεκτότητα των δασικών καυσίμων εκτιμάται ως εξαιρετικά υψηλή (εκτιμώμενη υγρασία νεκρών δασικών καυσίμων χαμηλότερη του 8%). Οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες είναι εξαιρετικά ευνοϊκές για τη γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς, η οποία καθοδηγείται από τους ενισχυμένους ΒΑ ανέμους. Επιπροσθέτως, οι ξηρές συνθήκες σε συνδυασμό με τους ενισχυμένους ανέμους αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα κηλιδώσεων (έναρξη νέων εστιών σε απόσταση από το κύριο μέτωπο λόγω της δημιουργίας και μεταφοράς καυτρών). 

- Με βάση τα πιο πρόσφατα προγνωστικά στοιχεία (Εικόνα 1), οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες στην περιοχή της πυρκαγιάς θα παραμείνουν εξαιρετικά δυσμενείς έως αργά το απόγευμα (19:00/20:00), οπότε και αναμένουμε σταδιακή βελτίωση λόγω της εξασθένησης των ανέμων. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως η ευφλεκτότητα των νεκρών δασικών καυσίμων θα παραμείνει ιδιαίτερα υψηλή και κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών (τιμές περιεχόμενης υγρασίας κάτω του 10-11%), γεγονός που αναμένεται να δυσχεράνει τον έλεγχο της φωτιάς. 

Εικόνα 1. Πυρομετεώγραμμα για την πυρκαγιά στο Νέο Κουβαρά Ανατολικής Αττικής. 

Ξεπέρασε τους 40 °C η θερμοκρασία στα δυτικά και στη Νότια Κρήτη την Κυριακή 16/07 - 78 σταθμοί άνω των 37 °C 

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 16 Ιουλίου 2023, 17:15

Πτώση σημείωσε η θερμοκρασία την Κυριακή 16/07 σε ολόκληρη τη χώρα, ωστόσο σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr οι μέγιστες θερμοκρασίες στη Δυτική Ελλάδα και στη Νότια Κρήτη, ξεπέρασαν τοπικά τους 40 βαθμούς. 78 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 37 βαθμών Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί όπου καταγράφηκαν οι υψηλότερες θερμοκρασίες της ημέρας.

Οι υψηλές τιμές θερμοκρασίας του αέρα και η απουσία ισχυρών ανέμων στα πελάγη μέχρι το Σάββατο 15/7, οδήγησαν σε αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας στα ελληνικά πελάγη. Η θερμοκρασία στα πρώτα 10 cm βάθος εκτιμάται από δορυφορικές μετρήσεις στο Βόρειο, Κεντρικό, και Νοτιοδυτικό Αιγαίο μεταξύ 27-28°C, τιμές περίπου 3°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Ξεπέρασε τους 30 βαθμούς η θερμοκρασία σε 61 μετεωρολογικούς σταθμούς μέχρι το πρωί της Δευτέρας 17/07

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023, 09:00

Παρά την πτώση που έχει σημειώσει η θερμοκρασία, ιδιαίτερα θερμή ήταν η νύχτα της Κυριακής 16/07 προς Δευτέρα 17/07. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι μέχρι τις 06:00 τω πρωί, 61 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr είχαν καταγράψει θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 30 βαθμών Κελσίου. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί όπου καταγράφηκαν οι  υψηλότερες θερμοκρασίες μέχρι τις 06:00 το πρωί.

Καύσωνας ΚΛΕΩΝ: Ξεπέρασε τους 44 °C η θερμοκρασία στη Νότια Κρήτη το Σάββατο 15/07 - 33 σταθμοί με μέγιστες άνω των 40 °C

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 15 Ιουλίου 2023, 17:20

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν το Σάββατο 15/07 σε πολλές περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr οι μέγιστες θερμοκρασίες κυμάνθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ξεπερνώντας σε πολλές περιοχές τους 40 βαθμούς. 33 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 40 βαθμών, εκ των οποίων οι 7 κατέγραψαν μέγιστες άνω των 42 βαθμών Κελσίου, ενώ στη Νότια Κρήτη οι μέγιστες ξεπέρασαν τους 44 βαθμούς Κελσίου.

Ενίσχυση των ανέμων στα ανατολικά και στο Αιγαίο την Κυριακή 16/07 - Πολύ υψηλός ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Θ. Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 16 Ιουλίου 2023, 09:15

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, την Κυριακή 16/07 αναμένεται ενίσχυση των ανέμων στα ανατολικά ηπειρωτικά και κυρίως στο Αιγαίο, ενώ η θερμοκρασία στις ίδιες περιοχές θα σημειώσει μικρή υποχώρηση. Όπως φαίνεται στον προγνωστικό χάρτη, οι άνεμοι στο Αιγαίο θα πνέουν με εντάσεις έως 5-6 μποφόρ και με κατά τόπους ισχυρές ριπές. 

Η ενίσχυση των βόρειων ανέμων πάνω από το Αιγαίο και την ανατολική ηπειρωτική χώρα θα οδηγήσει στην επικράτηση καιρού τύπου Hot-Dry-Windy, αυξάνοντας σημαντικά την επικινδυνότητα για την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών καθοδηγούμενων από τον άνεμο.

Στις περιοχές με την υψηλότερη επικινδυνότητα για την Κυριακή 16/07 περιλαμβάνονται η Αττική (κυρίως ανατολικά), Κ. και Ν. Εύβοια, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία, Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Νάξο και Ν. Κρήτη.

Τη Δευτέρα 17/07, υψηλότερη επικινδυνότητα για καθοδηγούμενες από τον άνεμο δασικές πυρκαγιές αναμένουμε σε Αττική, Βοιωτία, Κ. και Ν. Εύβοια, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία, Λέσβο, Χίο και στα κεντρικότερα τμήματα της Ν. Κρήτης. Κατά τόπους υψηλή επικινδυνότητα αναμένουμε σε Δ. Στερεά, Ηλεία, Μεσσηνία, Λήμνο, Σάμο και Κυκλάδες.

Μετρήσεις θερμοκρασίας με drone στην αστική θερμική νησίδα της Αθήνας

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Σάββατο 15 Ιουλίου 2023, 10:30

Πτήση με drone και θερμική κάμερα πραγματοποίησε η ομάδα UpStories πάνω από την πόλη της Αθήνας την Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023. Η θερμοκρασία του άερα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ξεπέρασε τους 40 °C σε πολλές περιοχές της Αθήνας, ενώ στο έδαφος και σε κτίρια η θερμική κάμερα έδειξε τιμές θερμοκρασίας άνω των 60 °C και τοπικά άνω των 80 °C. Η αστική θερμική νησίδα είναι πεδίο μελέτης δύο εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, του CLIMPACT-2 και του HEAT-ALARM.

Τι ονομάζουμε αστική θερμική νησίδα:

Η αστική θερμική νησίδα αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω μη δομημένες περιοχές. Προκαλείται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το δομημένο περιβάλλον στις αστικές περιοχές. Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό μιας αστικής θερμικής νησίδας είναι:

- Αστικοποίηση και υποδομή: Η κατασκευή κτιρίων, δρόμων και άλλων υλικών υποδομής, όπως σκυρόδεμα και άσφαλτος, μπορεί να απορροφήσει και να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτά τα υλικά έχουν υψηλότερες θερμικές ικανότητες από τις φυσικές επιφάνειες, όπως η βλάστηση και το έδαφος, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθέρωση θερμότητας τη νύχτα.

- Μειωμένη βλάστηση και χώροι πρασίνου: Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τις αγροτικές περιοχές. Τα δέντρα παρέχουν σκιά, ψύξη με εξάτμιση μέσω της διαπνοής και μπορούν να μειώσουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Η απουσία βλάστησης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και μειωμένα αποτελέσματα ψύξης, συμβάλλοντας σε υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες.

- Ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση ενέργειας: Δραστηριότητες όπως οι βιομηχανικές διεργασίες, η παραγωγή ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές απελευθερώνουν θερμότητα, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Η χρήση κλιματισμού και άλλων συστημάτων ψύξης στα κτίρια παράγει επίσης υπερβολική θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στο συνολικό φαινόμενο της θερμικής νησίδας.

- Χαμηλή ανακλαστικότητα: Οι αστικές επιφάνειες, όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος, έχουν χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σύγκριση με τις φυσικές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως αντί να το αντανακλούν πίσω στο διάστημα. Η απορροφούμενη ηλιακή ακτινοβολία αυξάνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες και συμβάλλει στο φαινόμενο.

Οι επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας:

- Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας: Οι υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες απαιτούν μεγαλύτερη χρήση συστημάτων κλιματισμού και ψύξης, με αποτέλεσμα αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος.

- Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι αυξημένες θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, θερμικού στρες, και αυξημένων ποσοστών θνησιμότητας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.

- Επιπτώσεις στα αστικά οικοσυστήματα: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να διαταράξουν τα αστικά οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αλλάζοντας τις οικολογικές διαδικασίες.

- Ζητήματα ποιότητας του αέρα: Η αστική θερμική νησίδα επιδεινώνει τα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αυξάνοντας τον σχηματισμό ρύπων, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα του αέρα και σε συναφείς κινδύνους για την υγεία.

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησίδων απαιτεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και της βλάστησης, η εφαρμογή τεχνολογιών ψυχρής στέγης και οδοστρώματος, η ενίσχυση των πρακτικών αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησιών και τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.

Δείτε το βίντεο εδώ. 

Στους 58°C η θερμοκρασία εδάφους το πρωί της Παρασκευής 14 Ιουλίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Στ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023, 20:20

Το ειδικό όργανο μέτρησης θερμοκρασίας εδάφους του ευρωπαϊκού δορυφόρου Sentinel 3 κατέγραψε θερμοκρασίες άνω των 50 °C στις 11:48 το πρωί της Παρασκευής 14/07. Η απόλυτα μέγιστη τιμή καταγράφηκε στον θεσσαλικό κάμπο, στον Νομό Λάρισας και ήταν ίση με 58 °C.

Την ίδια ώρα, οι μετεωρολογικοί σταθμοί του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr κατέγραφαν θερμοκρασία αέρα κοντά στους 40 °C, επομένως, τις απογευματινές ώρες όταν σημειώθηκαν οι μέγιστες τιμές θερμοκρασίας αέρα (παρουσιάζονται παρακάτω), πολύ πιθανό οι αντίστοιχες τιμές θερμοκρασίας εδάφους να ήταν σημαντικά υψηλότερες.  

Καμίνι η Ελλάδα: Ξεπέρασε τους 44 °C η θερμοκρασία στη Θήβα και τους 41 °C στην Αττική την Παρασκευή 14/07 - 87 σταθμοί με μέγιστες άνω των 40 °C

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023, 18:00

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν την Παρασκευή 14/07 στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr οι μέγιστες θερμοκρασίες κυμάνθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ξεπερνώντας σε πολλές περιοχές τους 40 βαθμούς. 87 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 40 βαθμών, εκ των οποίων οι 14 κατέγραψαν μέγιστες άνω των 42 βαθμών Κελσίου. Η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία σημειώθηκε στη Θήβα και ήταν ίση με 44.2 βαθμούς Κελσίου.

Καύσωνας Κλέων: 26 σταθμοί άνω των 40 °C την Πέμπτη 13/07 – 42 °C στη Λάρισα, 40 °C σε περιοχές της Αττικής και της Βοιωτίας  

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Ι. Κωλέτσης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 13 Ιουλίου 2023, 18:00

Περαιτέρω άνοδο σημείωσε η θερμοκρασία την Πέμπτη 13/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr οι μέγιστες θερμοκρασίες κυμάνθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ξεπερνώντας σε πολλές περιοχές τους 40 βαθμούς. Όπως φαίνεται στο χάρτη που ακολουθεί, 168 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 37 βαθμών, ενώ 26 μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 40 βαθμών Κελσίου. Η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία σημειώθηκε στη Λάρισα και ήταν ίση με 42 βαθμούς Κελσίου.

Θερμοκρασίες που τοπικά ξεπέρασαν τους 40 °C σημειώθηκαν και στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής τις μεσημεριανές ώρες της Πέμπτης 13/07, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr και παρουσιάζεται στο Χάρτη Παρατηρήσεων του Ολοκληρωμένου Συστήματος Ενημέρωσης και Προειδοποίησης Καιρικών Συνθηκών. 

Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Ενημέρωσης και Προειδοποίησης Καιρικών Συνθηκών που αναπτύχθηκε από την ομάδα Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, έχει σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση και προειδοποίηση του πληθυσμού σχετικά με τα έντονα καιρικά φαινόμενα (θερμοκρασία, βροχόπτωση, ριπές ανέμου), αλλά και την αποτύπωση των τρεχουσών μετεωρολογικών συνθηκών για την Αττική και την ευρύτερη περιοχή της.

Καύσωνας ΚΛΕΩΝ: 9 εκατομμύρια πληθυσμού θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 39 °C την Παρασκευή 14/07 – Στη ζώνη πολύ υψηλών θερμοκρασιών και η Αττική    

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Ι, Κωλέτσης, Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή  14 Ιουλίου 2023, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, κορύφωση του κύματος καύσωνα αναμένεται στη χώρα την Παρασκευή 14/07, με τις μέγιστες να φτάνουν τοπικά τους 42-43 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την έκθεση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού σε πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες. Όπως φαίνεται στο Χάρτη 1, περίπου 9 εκατομμύρια άνθρωποι θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 39 °C εκ των οποίων 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 41 °C. Σημειώνεται, ότι τα δημογραφικά στοιχεία αφορούν του μόνιμους κάτοικους κάθε περιοχής, ενώ οι οποιεσδήποτε μετακινήσεις (π.χ. λόγω θερινών διακοπών) που μεταβάλλουν πρόσκαιρα τους κατά τόπους πληθυσμούς, δεν έχουν ληφθεί υπόψη.

Χάρτης 1: Προγνωστικός χάρτης Έκθεσης Πληθυσμού στις υψηλές θερμοκρασίες

Πολύ υψηλές θερμοκρασίες θα σημειωθούν τις μεσημεριανές ώρες της Παρασκευής 14/07/2023 και στην Αττική, με το δείκτη κατηγοριοποίησης υψηλών θερμοκρασιών να εκτιμάται στο μέγιστο επίπεδο 3. Χαρακτηριστικός είναι ο Χάρτης 2 Προειδοποίησης Καιρικών Συνθηκών, όπου στους περισσότερους Δήμους της Αττικής η θερμοκρασία τις μεσημεριανές ώρες της Παρασκευής 14/07 θα φτάσει και τοπικά θα ξεπεράσει τους 40 °C (κόκκινη απόχρωση), ενώ στα ανατολικά και νοτιοδυτικά τμήματα, η μέγιστη θερμοκρασία αναμένεται να φτάσει τους 37 °C (πορτοκαλί απόχρωση). 

Ο χάρτης αποτελεί προϊόν του Ολοκληρωμένου Συστήματος Ενημέρωσης και Προειδοποίησης Καιρικών Συνθηκών που αναπτύχθηκε από την ομάδα Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, με σκοπό την έγκαιρη ενημέρωση και προειδοποίηση του πληθυσμού σχετικά με τα έντονα καιρικά φαινόμενα (θερμοκρασία, βροχόπτωση, ριπές ανέμου), όπως παρέχονται από τα αποτελέσματα των αριθμητικών μοντέλων πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr. Τα αποτελέσματα τέτοιου είδους συνεργασιών, αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για την τοπική αυτοδιοίκηση για το σχεδιασμό ενεργειών, με σκοπό την προστασία του πληθυσμού από τα έντονα καιρικά φαινόμενα.

Χάρτης 2: Προγνωστικός Χάρτης Προειδοποίησης Καιρικών Συνθηκών στους Δήμους της Αττικής.

Παράλληλα, οι πολύ θερμές και ξηρές συνθήκες που ήδη επηρεάζουν το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας έχουν ως αποτέλεσμα την επικράτηση πυρομετεωρολογικών συνθηκών ικανών να δυσχεράνουν τον έλεγχο δασικών πυρκαγιών που τυχόν εκδηλωθούν. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι έως και το Σάββατο 15 Ιουλίου 2023, η ευφλεκτότητα των νεκρών δασικών καυσίμων αναμένεται να είναι κρίσιμα υψηλή. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των διαθέσιμων προγνωστικών στοιχείων, η περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων (δείκτης ευφλεκτότητας) αναμένεται να υποχωρήσει σε τιμές κάτω του 10 % σε αρκετές περιοχές της ανατολικής ηπειρωτικής χώρας, παραμένοντας σε αυτά τα επίπεδα ακόμα και κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών. Κάτω από αυτές τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες, η εξάπλωση της φωτιάς θα ευνοείται ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθιστώντας δύσκολο το έργο της διαχείρισης και καταστολής τυχόν δασικών πυρκαγιών. Στους δύο χάρτες του γραφικού που ακολουθεί συνοψίζονται οι περιοχές με την υψηλή και πολύ υψηλή επικινδυνότητα για σήμερα, Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023, και αύριο, Σάββατο 14 Ιουλίου 2023.

Εικόνα 1: Η εκτιμώμενη ευφλεκτότητα των νεκρών δασικών καυσίμων και ο πυρομετεωρολογικός δείκτης Hot-Dry-Windy για ένα τυχαίο σημείο στην Αττική την Παρασκευή 14/07 και το Σάββατο 15/07.

8,2 εκατομμύρια πληθυσμού θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 37 °C την Πέμπτη 13/07 - Αυξημένος ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών     

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Κύρος, Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 13 Ιουλίου 2023, 10:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία στη χώρα την Πέμπτη 13/07, με τις μέγιστες να ξεπερνούν κατά τόπους τους 40 βαθμούς Κελσίου. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την έκθεση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού σε πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες. Όπως φαίνεται στο χάρτη, περίπου 8,2 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 37 °C, ενώ περίπου 620 χιλιάδες άνθρωποι θα βιώσουν θερμοκρασίες άνω των 39 °C. Σημειώνεται, ότι τα δημογραφικά στοιχεία αφορούν του μόνιμους κάτοικους κάθε περιοχής, ενώ οι οποιεσδήποτε μετακινήσεις (π.χ. λόγω θερινών διακοπών) που μεταβάλλουν πρόσκαιρα τους κατά τόπους πληθυσμούς, δεν έχουν ληφθεί υπόψη.

Παράλληλα, με βάση τα προγνωστικά στοιχεία της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) / meteo.gr, δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν σε αρκετές περιοχές της χώρας, και ιδιαίτερα σε τμήματα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, των Κυκλάδων και της Κρήτης.

Σε κλοιό καύσωνα η Μεσόγειος - Πλησίασε τους 40 βαθμούς η θερμοκρασία στην Ελλάδα την Τετάρτη 12/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 12 Ιουλίου 2023, 19:00

Υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν την Τετάρτη 12/07 σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, με τις υψηλότερες τιμές να καταγράφονται στην Ισπανία, στην Τυνησία, στην Ιταλία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Στη χώρα μας, σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr ο υδράργυρος πλησίασε τους 40 βαθμούς στη Λάρισα, ενώ ξεπέρασε τους 39 βαθμούς στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία, στη Στερεά και στην Εύβοια. Οι χάρτες που ακολουθούν παρουσιάζουν ενδεικτικές καταγραφές μεγίστων θερμοκρασιών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και τις 8 υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη χώρα μας.

Καύσωνας ΚΛΕΩΝ - Επίπεδο επικινδυνότητας 3 σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα την Παρασκευή 14/07

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Χ. Γιάνναρος, Ε. Γαλανάκη, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 12 Ιουλίου 2023, 09:15

Η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council εφαρμόζει επιχειρησιακά την κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για 6 μεγάλες πόλεις της χώρας: Αθήνα,  Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ιωάννινα, Πάτρα και Ηράκλειο, ενώ στην ομάδα εργασίας συμμετέχει ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και το ελληνικό γραφείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC).

Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων των έξι πόλεων. Ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη του, εκτός από την θερμοκρασία, και άλλες παραμέτρους που επηρεάζουν την ανθρώπινη θερμική αίσθηση, όπως η υγρασία και ο άνεμος. Η κατηγοριοποίηση περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ταξινόμησης (0-1-2-3).

Όσον αφορά στον επερχόμενο καύσωνα, όπως φαίνεται στους παρακάτω χάρτες, την Πέμπτη 13/07 αναμένουμε επίπεδο επικινδυνότητας 3 (ακραίες θερμοκρασίες με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία) στην Αθήνα, 2 (εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες) στη Θεσσαλονίκη και τη Λάρισα και 1 (πολύ υψηλές θερμοκρασίες) στην Πάτρα. Την Παρασκευή 14/07 αναμένουμε επίπεδο επικινδυνότητας 3 (ακραίες θερμοκρασίες με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία) σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, 2 (εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες) στην Πάτρα και 1 (πολύ υψηλές θερμοκρασίες) στα Ιωάννινα.

Επιπροσθέτως, σημαντική αύξηση της ευφλεκτότητας των νεκρών δασικών καυσίμων αναμένεται στη χώρα μας τις επόμενες ημέρες εξαιτίας της σταδιακής επικράτησης πολύ θερμών και ξηρών συνθηκών. Κάτω από αυτές τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες (θερμός και ξηρός καιρός), τα νεκρά δασικά καύσιμα αποβάλουν υγρασία, ξεραίνονται και τελικά διευκολύνουν την έναρξη και την εξάπλωση της φωτιάς.

Μεσογειακός καύσωνας ΚΛΕΩΝ - Στους 42-44 βαθμούς η θερμοκρασία από την Παρασκευή 14/07

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Γιώργος Παπαβασιλείου, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 11 Ιουλίου 2023, 09:30

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, σταδιακή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία στη χώρα τις επόμενες ημέρες καθώς πολύ θερμές αέριες μάζες από την Αφρική θα καλύψουν τη Μεσόγειο. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του θερμού κύματος, είναι ότι θα επηρεάσει το σύνολο των 22 χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, καθώς και τα Βαλκάνια, όπως φαίνεται στο χάρτη που ακολουθεί. Ο χάρτης αποτυπώνει τη θερμοκρασία σε υψόμετρο 1500 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας την Παρασκευή 14/07. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.

Στη χώρα μας κορύφωση της θερμής μεταφοράς αναμένεται το τριήμερο Παρασκευή 14/07 - Κυριακή 16/07, οπότε θα επικρατήσουν συνθήκες καύσωνα, με τις μέγιστες θερμοκρασίες να φτάνουν στα επίπεδα των 42-44 βαθμών Κελσίου. Ακολουθούν δύο ενδεικτικοί προγνωστικοί χάρτες.

Παρατεταμένο κύμα πολύ υψηλών θερμοκρασιών και σταδιακή επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών από την Τρίτη 11/07

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Παπαβασιλείου, Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023, 11:00

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, παρατεταμένο κύμα υψηλών θερμοκρασιών αναμένεται να επηρεάσει τη χώρα μας αρχής γενομένης από την Τρίτη 11/07. Η κορύφωση αυτό του κύματος θα σημειωθεί το διήμερο Παρασκευή 14/07 - Σάββατο 15/07 κατά το οποίο συνθήκες καύσωνα θα επικρατήσουν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, με τις μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας να φτάνουν τοπικά στους 42-43 βαθμούς Κελσίου. Στη συνέχεια η θερμοκρασία θα παρουσιάσει μικρή υποχώρηση, διατηρούμενη ωστόσο για αρκετές ημέρες σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Ποιες είναι όμως οι ατμοσφαιρικές διεργασίες που θα οδηγήσουν στις προαναφερθείσες συνθήκες;

• Η πρώτη διεργασία, όπως συνηθίζεται στους καύσωνες, είναι η μεταφορά πολύ θερμών αερίων μαζών από την Αφρική προς τη χώρας μας.
• Η δεύτερη διεργασία, η οποία θα λειτουργήσει προσθετικά στη θερμή μεταφορά, είναι οι καθοδικές κινήσεις αερίων μαζών από τα ανώτερα προς τα κατώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας λόγω της παρουσίας υψηλών πιέσεων. Οι κατερχόμενες αέριες μάζες εξαναγκάζονται σε θέρμανση λόγω συμπίεσης.

Στο γραφικό που ακολουθεί παρουσιάζεται πρόγνωση πολλαπλού δείγματος για τη θερμοκρασία σε υψόμετρο 1500 μέτρων πάνω από την Αθήνα για το διάστημα 10-20 Ιουλίου. Λέγοντας πρόγνωση πολλαπλού δείγματος εννοούμε το σύνολο διαφορετικών προγνωστικών σεναρίων. Όπως φαίνεται όλα τα σενάρια συμφωνούν ότι οι θερμοκρασίες των αερίων μαζών θα είναι μόνιμα υψηλότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.

Αξίζει να τονίσουμε ότι με την επικράτηση θερμών και ξηρών συνθηκών στη χώρα μας τις επόμενες ημέρες αναμένουμε σταδιακή επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών και άνοδο της επικινδυνότητας για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών σε μεγάλο μέρος της χώρας μας. Η πυρομετεωρολογική μας ομάδα θα παρακολουθεί τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά και πραγματικά στοιχεία και θα επανέλθει με νεότερη πυρομετεωρολογική ενημέρωση.