Μετρήσεις θερμοκρασίας με drone στην αστική θερμική νησίδα της Αθήνας

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Σάββατο 15 Ιουλίου 2023, 10:30

Πτήση με drone και θερμική κάμερα πραγματοποίησε η ομάδα UpStories πάνω από την πόλη της Αθήνας την Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023. Η θερμοκρασία του άερα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ξεπέρασε τους 40 °C σε πολλές περιοχές της Αθήνας, ενώ στο έδαφος και σε κτίρια η θερμική κάμερα έδειξε τιμές θερμοκρασίας άνω των 60 °C και τοπικά άνω των 80 °C. Η αστική θερμική νησίδα είναι πεδίο μελέτης δύο εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, του CLIMPACT-2 και του HEAT-ALARM.

Τι ονομάζουμε αστική θερμική νησίδα:

Η αστική θερμική νησίδα αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω μη δομημένες περιοχές. Προκαλείται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το δομημένο περιβάλλον στις αστικές περιοχές. Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό μιας αστικής θερμικής νησίδας είναι:

- Αστικοποίηση και υποδομή: Η κατασκευή κτιρίων, δρόμων και άλλων υλικών υποδομής, όπως σκυρόδεμα και άσφαλτος, μπορεί να απορροφήσει και να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτά τα υλικά έχουν υψηλότερες θερμικές ικανότητες από τις φυσικές επιφάνειες, όπως η βλάστηση και το έδαφος, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθέρωση θερμότητας τη νύχτα.

- Μειωμένη βλάστηση και χώροι πρασίνου: Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τις αγροτικές περιοχές. Τα δέντρα παρέχουν σκιά, ψύξη με εξάτμιση μέσω της διαπνοής και μπορούν να μειώσουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Η απουσία βλάστησης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και μειωμένα αποτελέσματα ψύξης, συμβάλλοντας σε υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες.

- Ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση ενέργειας: Δραστηριότητες όπως οι βιομηχανικές διεργασίες, η παραγωγή ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές απελευθερώνουν θερμότητα, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Η χρήση κλιματισμού και άλλων συστημάτων ψύξης στα κτίρια παράγει επίσης υπερβολική θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στο συνολικό φαινόμενο της θερμικής νησίδας.

- Χαμηλή ανακλαστικότητα: Οι αστικές επιφάνειες, όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος, έχουν χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σύγκριση με τις φυσικές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως αντί να το αντανακλούν πίσω στο διάστημα. Η απορροφούμενη ηλιακή ακτινοβολία αυξάνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες και συμβάλλει στο φαινόμενο.

Οι επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας:

- Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας: Οι υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες απαιτούν μεγαλύτερη χρήση συστημάτων κλιματισμού και ψύξης, με αποτέλεσμα αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος.

- Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι αυξημένες θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, θερμικού στρες, και αυξημένων ποσοστών θνησιμότητας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.

- Επιπτώσεις στα αστικά οικοσυστήματα: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να διαταράξουν τα αστικά οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αλλάζοντας τις οικολογικές διαδικασίες.

- Ζητήματα ποιότητας του αέρα: Η αστική θερμική νησίδα επιδεινώνει τα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αυξάνοντας τον σχηματισμό ρύπων, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα του αέρα και σε συναφείς κινδύνους για την υγεία.

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησίδων απαιτεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και της βλάστησης, η εφαρμογή τεχνολογιών ψυχρής στέγης και οδοστρώματος, η ενίσχυση των πρακτικών αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησιών και τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.

Δείτε το βίντεο εδώ.