Σαρωνικός, 12 Φεβρουαρίου 1944: ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυάγια στη ναυτική ιστορία

Το Νορβηγικό πλοίο «Όρια» που είχε επιταχθεί από τους Γερμανούς κατακτητές των Δωδεκανήσων χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά 4.115 Ιταλών αιχμαλώτων από τη Ρόδο στον Πειραιά, όμως δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό του. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες, μια επίθεση Βρετανικών πολεμικών πλοίων και τα κατασκευαστικά προβλήματα του «Όρια» οδήγησαν σε ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυάγια στη ναυτική ιστορία.

Σε μια εποχή που η έκδοση «απαγορευτικού απόπλου» δεν εκδιδόταν από κάποια υπεύθυνη υπηρεσία, και τα μέσα που υπήρχαν για την πρόγνωση του καιρού ήταν ελάχιστα, τα ναυάγια λόγω καιρικών συνθηκών ήταν συχνά. Δείτε το βίντεο που ετοίμασε η ομάδα Up Drones για το «Όρια», με πλάνα από την περιοχή του ναυαγίου.

Ανάλυση μετεωρολογικών συνθηκών

Στις 11 Φεβρουαρίου 1944 όταν το πλοίο ξεκίνησε από τη Ρόδο με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά οι καιρικές συνθήκες στο Νότιο Αιγαίο συνεχώς επιδεινώνονταν, με θυελλώδεις νοτιάδες και υψηλό κυματισμό, συνοδεία βροχόπτωσης, λόγω της παρουσίας ενός βαρομετρικού χαμηλού που κινήθηκε από τη Νότια Ιταλία με κατεύθυνση προς την Ελλάδα. Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr αναλύσαμε τα διαθέσιμα δεδομένα για τις συνοπτικές συνθήκες που επικρατούσαν την ημέρα του ναυαγίου στο νησάκι Πάτροκλος, νότια του Σουνίου, στις 12 Φεβρουαρίου 1944. Σημειώνεται ότι η ανάλυση αυτή βασίζεται σε πολύ λιγότερες διαθέσιμες μετρήσεις από αυτές που διαθέτουμε σήμερα, επομένως η ανάλυση δεν είναι απόλυτα ακριβής.

Ο παρακάτω χάρτης δείχνει τη θέση του βαρομετρικού χαμηλού πάνω από τη Δυτική Ελλάδα με την ελάχιστη βαρομετρική πίεση στο κέντρο του συστήματος να εκτιμάται στα 995 hPa (μαύρες καμπύλες). Με αποχρώσεις του κίτρινου και κόκκινου παρουσιάζεται η ταχύτητα του ανέμου σε km/h και με βέλη η διεύθυνση του ανέμου. Θυελλώδεις νότιοι άνεμοι έπνεαν σε όλο το Αιγαίο. Το πλοίο «Όρια» βυθίστηκε αύτανδρο στον βράχο «Μεδίνα» της νήσου Πάτροκλος στον Σαρωνικό τις πρώτες νυχτερινές ώρες της 12ης Φεβρουαρίου οδηγώντας στον θάνατο περίπου 4.000 ανθρώπους.

Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος, ΕΑΑ-Πεντέλη

19/01/2019