Η έρευνα και ο διεθνής συντονισμός της πάνω στη μελέτη των Μεσογειακών κυκλώνων

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα πάνω στους κυκλώνες της Μεσογείου έχουν επιτευχθεί μέσω διεθνών συντονισμένων προγραμμάτων τα οποία έφεραν μαζί μετεωρολόγους από ερευνητικά κέντρα και υπηρεσίες πρόγνωσης. Πιο πρόσφατα, το ερευνητικό ενδιαφέρον έχει μεταφερθεί σε μεγαλύτερες χρονικές κλίμακες που έχουν άμεση σχέση με την επιστήμη του κλίματος.

Προς το παρόν, λείπει μια συντονισμένη διεθνής προσπάθεια για την αξιοποίηση και τον συντονισμό της πληθώρας διαφορετικών ερευνητικών δραστηριοτήτων στον τομέα των κυκλώνων της Μεσογείου. Αντιθέτως υπάρχει μια χρήση μεγάλης ποικιλίας μοντέλων και παρατηρήσεων. Για παράδειγμα, Στην παρακάτω εικόνα παρατίθεται ένα παράδειγμα παρατήρησης κυκλώνα από το δορυφόρο CALIPSO. Στο κατακόρυφο προφίλ της σάρωσης από τον δορυφόρο διαφαίνονται τα 10 χλμ ως το ύψος που φτάνει η περιστρεφόμενη νεφοκάλυψη γύρω από το κέντρο του κυκλώνα. Η άμεση εφαρμογή των ποικίλων παρατηρήσεων στα ατμοσφαιρικά μοντέλα είναι ένα μάλλον δύσκολο έργο αλλά απαραίτητο για αξιόπιστες προβλέψεις κυκλώνων.

Εκτός από την επιστημονική έρευνα, η πρόβλεψη κυκλώνα δεν είναι εξίσου αποτελεσματική μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών θεσμών. Η προέλευση αυτής της ανισότητας μπορεί να σχετίζεται με τις διαφορές στις υποδομές ή / και τους ανθρώπινους πόρους, αλλά σχετίζεται επίσης με διαφορές στην εμπειρογνωμοσύνη και τη χρήση των αριθμητικών εργαλείων ή των προσεγγίσεων μοντελοποίησης. Συνεπώς, η δικτύωση μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων είναι μια έγκυρη πρόταση και το ιδανικό μέσο για την προώθηση της ανταλλαγής αριθμητικών εργαλείων και εμπειρογνωμοσύνης προκειμένου να επιτευχθούν βελτιώσεις στις επιδόσεις των μετεωρολογικών υπηρεσιών χωρίς πρόσθετο κόστος υποδομής. Ένα τέτοιο δίκτυο μπορεί να παράγει προστιθέμενη αξία μέσω της ενδομεσογειακής συνεργασίας και της συνεργασίας με κέντρα καιρού και κλίμα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πράγματι, η σχετικά μικρή κοινότητα επιστημόνων που δουλεύει πάνω στους κυκλώνες της Μεσογείου μπορεί να επωφεληθεί εξαιρετικά από την εμπειρογνωμοσύνη διαφόρων κοινοτήτων που εργάζονται σε διαφορετικές κατηγορίες κυκλώνων εκτός της Μεσογείου (π.χ. τροπικοί κυκλώνες και βαρομετρικά χαμηλά).

Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διάφορα προγράμματα κατατίθενται συχνά από τους ερευνητές με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των προσπαθειών για επιτυχημένες προγνώσεις των κυκλώνων. Αυτά τα προγράμματα κατά κύριο λόγο ικανοποιήσουν τις  πέντε βασικές προτεραιότητες του διεθνούς οργανισμού μετεωρολογίας:

1) Εφαρμοσμένη επιστήμη για τις ανάγκες των υπηρεσιών.

2) Δημιουργία αποτελεσματικών ατμοσφαιρικών μοντέλων που συνδυάζουν πληθώρα πληροφοριών και μεθόδων.

3) Βελτίωση της υποδομής των μετεωρολογικών υπηρεσιών.

4) Δημιουργία εργατικού δυναμικού διαφορετικού προφίλ (πχ νέοι επιστήμονες, γυναικεία συμμετοχή)

5) Ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των μετεωρολογικών υπηρεσιών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Επιμέλεια κειμένου: Δρ. Εμμανουήλ Φλαούνας, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στο πλαίσιο της υποτροφίας Marie Sklodowska Curie (EXMECY, αριθμός 658997)